به جز مساجد بلندمرتبه آن زمانه همچون: مسجد نبوی در مدینه، مسجدالحرام و مساجد کوفه و بصره، مساجد جامع نیز در مراکز بلاد و شهرهای تبارک مانند شام، مدائن، نیشابور، سیستان، ری و دیگر بلاد، کانونهای تجمع محققان و دیگر دانش‌پژوهانی که از به دور و نزدیک برای دستیابی دانش به سوی آن نقاط می‌شتافتند. برخی از دانشهای اسلامی چون: نحو، حرف و فقه، در این بعد از ظهر در مساجد شکل گرفتند و نضج و تکامل یافتند بدین ترتیب، در بعدازظهر تاریک اموی، مساجد به عنوان مهمترین و مهمترین سازمانهای آموزش اسلامی، رسالت علمی و پاسداری از مرزهای عقیدتی دولت ها اسلامی را بر عهده داشتند. در طول عباسیان نیز مساجد از حیث سعی آموزشی، نقش بسیار بارزی را اجرا می‌کردند؛ استادان علوم اسلامی در همه مساجد به شغل تدریس و فعالیتهای مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد آموزشی مشغول بودند؛ هر استادی بر ستونی از شبستانی تکیه می‌زد یا در زاویه‌ای از رواق مسجد می‌گردهمایی و دانشجویان گرد او حلقه می‌زدند که این زاویه اکثر زمان ها به نام همان استاد خوانده می‌شد.
گاه در یک مسجد، حلقه‌های درسی متعددی تشکیل می شد و هر استادی در یکی‌از این حلقه‌های درسی به تدریس موضوعی جداگانه می‌پرداخت. مقدسی، جهانگرد و جغرافی‌دان دارای اسم و رسم که در قرن چهارم هجری قمری می‌زیسته، به یکصد و بیست حلقه‌ی درس شبانه که در مسجد جامع قاهره بعد از نماز عشاء بر پا بوده، اشاره کرده است. (12)
جامع منصور، مهمترین مسجد بغداد و مشهورترین مدرسه در بلاد اسلامی بود؛ چنان که آورده‌اند: خطیب بغدادی هنگامی که به مکه رفت، بر طبق روایتی از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) سه جرعه از آب زمزم به نیت بر آورده شدن سه حاجت نوشید؛ یکی آنکه برنده به نوشتن تاریخ بغداد خواهد شد، دوم آنکه در جامع منصور حدیث املا کند و سوم آنکه زمانی بمیرد در کنار بشر حافی دفن گردد. (13) همچنین آورده‌اند که ابراهیم بن محمد نفطویه (323 ق.) که از گرانقدر‌ترین فقهای مذهب داود اصفهانی بود، پنجاه سال به یک ستون جامع منصور تکیه زد و تدریس کرد آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد و جایش را عوض نکرد. (14)
در این فرصت از تاریخ اسلام، بر اثر گسترش وگسترش دامنه‌ی علوم اسلامی، پیش از علوم نقلی، توجه به علوم عقلی، کلامی و دانشهای فلسفی بسیار بود و همین دستور، سبب ایجاد کرد هوشیاری و حرکت علمی در مورد‌های علوم متفاوت شرعی و مساجد شده بود؛ به گونه ای که در اکثر بلاد اسلامی، مساجد همواره بر روی دانشمندان و دانش‌پژوهان باز بود و حلقه‌های والا تدریس و بحث و رسیدگی مسائل علمی در آنها برپا بود. مورّخان، از مساجد شهرهایی چون: سیستان، بلخ، مرو، هرات، بغداد، موصل، دمشق و... خیال کرده‌اند که در آن مساجد، فقیهان برای یاددادن حاضر می‌شده‌اند. در هر یک از این مساجد، یک کتابخانه هم وجود داشت؛ زیرا علما معمولاً کتب خود را وقف مساجد می‌کردند. (15)
مافروخی، از علمای قرن پنجم هجری، به کتابخانه‌ی تعالی مسجد جامع اصفهان اشاره می‌کند که دارای کتب بسیاری در زمینه‌ی علوم متفاوت مانند حکمت و الهیات، ریاضیات، منطقیات، ادبیات عرب و احادیث و فقه اسلامی بود. او همچنین از حلقه‌ی مناظره‌ی فقها و گفتگوی علما و مجادله‌ی متکلّمان و راهنمایی واعظان که در کنار هر ستونی از مسجد تشکیل می شد، صحبت میگوید. (16)
هر چند از این مجال به آن گاه، با پیدایش و گسترش دیگر نهاد های آموزشی همچون مدارس و دارالعلمها در شهرهای اسلامی، تا حدودی از فعالیتهای علمی برخی از مساجد کاسته شد؛ اما با وجود این، باز هم مساجد بزرگ و جامع در مراکز بلاد، همچون گذشته جنبه‌ی عقیده ای و تربیتی خود را نگهداری کردند. مثلا، در قرن هشتم هجری ابن‌بطوطه، جهانگرد مشهور، در جامع منصور بغداد در درس حدیث حاضر شد و وقتی که به شیراز رسید در جامع این شهر، در حلقه‌ی تدریس حدیث حضور یافت؛ (17) اینک آنکه سه چهار قرن از ساخت‌و‌ساز مدارس رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد کامل، با کتابخانه‌ها و دیگر تجهیزات منحصربه‌فرد می‌گذشت.
در قرنهای آن‌گاه، علی‌رغم فراز و نشیبهایی که تاریخ اسلام به خود دیده هست - همچون بعد از ظهر صفویه و قاجاریه - همچنان مساجد در مورد‌های آموزشی، به عنوان بلندمرتبه‌ترین دانشگاه‌های اسلامی از رونق و اعتبار خاصی برخوردار بودند و این درخشش و شکوفایی مساجد درخصوص یاددادن و تربیت همواره ادامه داشته است؛ به طوری که در عصر حاضر نیز مساجد والا در شهرهای مقدس اسلامی همچون: مسجدالحرام در مکه و مساجد نبوی در مدینه، جامع‌الازهر در مصر و مساجد شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد دیگر بلاد اسلامی همچون: نجف اشرف در عراق، قم و مشهد در ایران، مرکز اصلی علوم و معارف اسلامی و جایگاه دانشمندان، دانشوران و پژوهشگران اسلامی می‌باشد که از نقاط بدور و نزدیک، برای کسب دانش و معرفت و مشاجره و مطالعه در مسائل مهم علمی به آن دیار رهسپار میشوند
به جز مساجد بلندمرتبه آن زمانه همچون: مسجد نبوی در مدینه، مسجدالحرام و مساجد کوفه و بصره، مساجد جامع نیز در مراکز بلاد و شهرهای تبارک مانند شام، مدائن، نیشابور، سیستان، ری و دیگر بلاد، کانونهای تجمع محققان و دیگر دانش‌پژوهانی که از به دور و نزدیک برای دستیابی دانش به سوی آن نقاط می‌شتافتند. برخی از دانشهای اسلامی چون: نحو، حرف و فقه، در این بعد از ظهر در مساجد شکل گرفتند و نضج و تکامل یافتند بدین ترتیب، در بعدازظهر تاریک اموی، مساجد به عنوان مهمترین و مهمترین سازمانهای آموزش اسلامی، رسالت علمی و پاسداری از مرزهای عقیدتی دولت ها اسلامی را بر عهده داشتند. در طول عباسیان نیز مساجد از حیث سعی آموزشی، نقش بسیار بارزی را اجرا می‌کردند؛ استادان علوم اسلامی در همه مساجد به شغل تدریس و فعالیتهای مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد آموزشی مشغول بودند؛ هر استادی بر ستونی از شبستانی تکیه می‌زد یا در زاویه‌ای از رواق مسجد می‌گردهمایی و دانشجویان گرد او حلقه می‌زدند که این زاویه اکثر زمان ها به نام همان استاد خوانده می‌شد.
گاه در یک مسجد، حلقه‌های درسی متعددی تشکیل می شد و هر استادی در یکی‌از این حلقه‌های درسی به تدریس موضوعی جداگانه می‌پرداخت. مقدسی، جهانگرد و جغرافی‌دان دارای اسم و رسم که در قرن چهارم هجری قمری می‌زیسته، به یکصد و بیست حلقه‌ی درس شبانه که در مسجد جامع قاهره بعد از نماز عشاء بر پا بوده، اشاره کرده است. (12)
جامع منصور، مهمترین مسجد بغداد و مشهورترین مدرسه در بلاد اسلامی بود؛ چنان که آورده‌اند: خطیب بغدادی هنگامی که به مکه رفت، بر طبق روایتی از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) سه جرعه از آب زمزم به نیت بر آورده شدن سه حاجت نوشید؛ یکی آنکه برنده به نوشتن تاریخ بغداد خواهد شد، دوم آنکه در جامع منصور حدیث املا کند و سوم آنکه زمانی بمیرد در کنار بشر حافی دفن گردد. (13) همچنین آورده‌اند که ابراهیم بن محمد نفطویه (323 ق.) که از گرانقدر‌ترین فقهای مذهب داود اصفهانی بود، پنجاه سال به یک ستون جامع منصور تکیه زد و تدریس کرد آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد و جایش را عوض نکرد. (14)
در این فرصت از تاریخ اسلام، بر اثر گسترش وگسترش دامنه‌ی علوم اسلامی، پیش از علوم نقلی، توجه به علوم عقلی، کلامی و دانشهای فلسفی بسیار بود و همین دستور، سبب ایجاد کرد هوشیاری و حرکت علمی در مورد‌های علوم متفاوت شرعی و مساجد شده بود؛ به گونه ای که در اکثر بلاد اسلامی، مساجد همواره بر روی دانشمندان و دانش‌پژوهان باز بود و حلقه‌های والا تدریس و بحث و رسیدگی مسائل علمی در آنها برپا بود. مورّخان، از مساجد شهرهایی چون: سیستان، بلخ، مرو، هرات، بغداد، موصل، دمشق و... خیال کرده‌اند که در آن مساجد، فقیهان برای یاددادن حاضر می‌شده‌اند. در هر یک از این مساجد، یک کتابخانه هم وجود داشت؛ زیرا علما معمولاً کتب خود را وقف مساجد می‌کردند. (15)
مافروخی، از علمای قرن پنجم هجری، به کتابخانه‌ی تعالی مسجد جامع اصفهان اشاره می‌کند که دارای کتب بسیاری در زمینه‌ی علوم متفاوت مانند حکمت و الهیات، ریاضیات، منطقیات، ادبیات عرب و احادیث و فقه اسلامی بود. او همچنین از حلقه‌ی مناظره‌ی فقها و گفتگوی علما و مجادله‌ی متکلّمان و راهنمایی واعظان که در کنار هر ستونی از مسجد تشکیل می شد، صحبت میگوید. (16)
هر چند از این مجال به آن گاه، با پیدایش و گسترش دیگر نهاد های آموزشی همچون مدارس و دارالعلمها در شهرهای اسلامی، تا حدودی از فعالیتهای علمی برخی از مساجد کاسته شد؛ اما با وجود این، باز هم مساجد بزرگ و جامع در مراکز بلاد، همچون گذشته جنبه‌ی عقیده ای و تربیتی خود را نگهداری کردند. مثلا، در قرن هشتم هجری ابن‌بطوطه، جهانگرد مشهور، در جامع منصور بغداد در درس حدیث حاضر شد و وقتی که به شیراز رسید در جامع این شهر، در حلقه‌ی تدریس حدیث حضور یافت؛ (17) اینک آنکه سه چهار قرن از ساخت‌و‌ساز مدارس رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد کامل، با کتابخانه‌ها و دیگر تجهیزات منحصربه‌فرد می‌گذشت.
در قرنهای آن‌گاه، علی‌رغم فراز و نشیبهایی که تاریخ اسلام به خود دیده هست - همچون بعد از ظهر صفویه و قاجاریه - همچنان مساجد در مورد‌های آموزشی، به عنوان بلندمرتبه‌ترین دانشگاه‌های اسلامی از رونق و اعتبار خاصی برخوردار بودند و این درخشش و شکوفایی مساجد درخصوص یاددادن و تربیت همواره ادامه داشته است؛ به طوری که در عصر حاضر نیز مساجد والا در شهرهای مقدس اسلامی همچون: مسجدالحرام در مکه و مساجد نبوی در مدینه، جامع‌الازهر در مصر و مساجد شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد دیگر بلاد اسلامی همچون: نجف اشرف در عراق، قم و مشهد در ایران، مرکز اصلی علوم و معارف اسلامی و جایگاه دانشمندان، دانشوران و پژوهشگران اسلامی می‌باشد که از نقاط بدور و نزدیک، برای کسب دانش و معرفت و مشاجره و مطالعه در مسائل مهم علمی به آن دیار رهسپار میشوند
امامزاده سید کمال الدین سین