بهترین مرجع مسجد غدیر باباعلی مشهد

امامزاده علی‌اکبر گرمسار، یکی‌از مشهورترین امامزاده‌های مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد شهرستان گرمسار میباشد که در روستای امامزاده علی اکبر دهستان داورآباد از توابع قسمت آرادان در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی گرمسار جای دارد. بنابر آنچه که نوش‌آذر اسدی در کتابش در زمینه ی این سازه نوشته میباشد، این سازه بسیار سابق بوده و به روایتی بنای بقاع مرتبط با عصر صفویه هست. بقاع طاق مرتفع محکمی داراست و درون طاق و روی گنبد سپید میباشد. بقاع امامزاده علی‌اکبر محوطه‌ای داراست که طاق‌هایی از آجر و گل در حوالی آن سازه نموده‌اند. مقبره و ضریح آرامگاه با نمای آجری تشکیل‌شده و فاقد هرگونه تزیینات کاشی آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد است.

معماری سازه
گنبد آن دارنده دو پوشش بوده و به مدل معماری سنتی و به صورت شش ضلعی نصیب تحتانی و نصیب فوقانی استوانه‌ای تجدید بنا شد‌ه‌است. مقبره آن دارنده بعدها ۸×۹ متر و دیوار درون آن از زمین با طول ۵۰ سانتی‌متر سنگ‌کاری گردیده و سایر تا پایین گنبد سفیدکاری میباشد. در اواسط مقبره بارگاه چوبی مشبک به ارتفاع ۲/۶۰ و پهنا ۲/۲۰ بر روی رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد قبر گچی وجود دارااست. قبر فاقد هرگونه سنگ و کتیبه بوده و دارنده ابعادی به ارتفاع ۲/۳۰ و پهنا و طول ۱/۲۰ متر هست.

در میانه حیاط آرامگاه دو ردیف آهنی فعالیت نهاده شد‌ه‌است. در میانه آن درِ بزرگی وجود داراست که محوطه را به صحن امامزاده رابطه می دهد که در ورودیِ آن هشتی جالبی دیده می شود که مرتبط با زمان قاجاریه میباشد. در سمت راست هشتی یک مسجد وجود داراست و در کنار آن یک پله میباشد که به پشت بام مسجد متصل می‌گردد. کف هشتی شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد با قلوه سنگ مفروش گردیده است.

با وجود عمر و عدم نگهداری، این سازه همچنان پابرجاست و نوشته‌های آن را تا اندازه‌ای با سهولت می‌قدرت خواند. از متن نوشته‌ها اینگونه برمی‌آید که سازه در طول فرمانروا طهماسب صفوی ایجاد شده است.

مسجد جامع سمنان دارنده چهار در والا ورودی از مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد شمال، جنوب، شرق و شمال غربی میباشد.
در شمال غربی به دالان درازی گشوده می‌شود که در انتهای آن توکل پهنه میباشد.
درهای شمال، جنوب و شرق مسجد جامع سمنان دارنده هشتی دالان و دهلیز می باشند.
بالای درهای شمالی و شرقی تزئینات مقرنس کاری گچی قشنگ با دو گوشواره دو طبقه در طرفین با پشت بغلهای کاشی کاری گردیده وجود داراست.
در هشتی های شمالی، جنوبی و شرقی تاق های آجری گنبد دار با تاق نماهای متفاوت با لچکی کاشی کاری گردیده مشاهده میشوند.
تراس غربی مسجد جامع سمنان آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد به طول ۱۹/۰۵ متر، کامل خیس و زیباتر از ایوانهای دیگر تاسیس شده است و کاشی کاری و کتیبه های زیبایی دارااست.
در پشت تراس غربی ، مقصوره خوشگل به طول ۲۱ متر جای‌دارد.
در بالای این مقصوره گلدسته ای وجود داراست که مشمول گنبد کوچکی با پوشش کاشی فیروزه ای و ساق هشت ضلعی بلند میباشد.
در طرفین حیاط غربی مسجد جامع سمنان ، دو شبستان مشمول چهل طاق و سی ردیف مدور و کلفت در میانه و پنج نیم ردیف در هر سمت که جمعاًً چهل ردیف می‌شود، جای دارد.
حیاط شرقی مسجد جامع سمنان به طول ۱۸/۰۵ متر دارنده شکوه نادر نظیری میباشد.
بر بالای حیاط شرقی، گلدستهای قشنگ به طور طرح شش ضلعی، با پوشش هرمی صورت و نرده مشبک و چوبین جالبی عرض اندام می نماید.
در طرفین ایوانها و چهار گوش رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد صحن، چهار مهتابی تبارک با اتاق ها و حجره هایی یک‌سری و در ذیل آن ها شبستان هایی با پنجره های مشبک آجری لعاب دار تاسیس شده است.
در هشتی های شمالی، جنوبی و شرقی تاق های آجری گنبد دار با تاق نماهای متفاوت با لچکی کاشی کاری گردیده مشاهده میشوند.
صحن مسجد جامع سمنان به شكل مستطیل به ارتفاع ۲۷متر و پهنا ۲۵ متر است.
شبستان شمالی مسجد جامع سمنان دربرگیرنده ۱۶ستون مدور و کلفت میباشد كه بر روی آن طاقهای ضربی شبستان پایدار شده است.
شبستان شرقی كه به وسیلة در ورودی جنوب شرقی از شبستان جنوبی توسط در شمالی از شبستان شمالی غیروابسته میگردد این شبستان به وسیلة هشتی كوچك باطاق گنبدی كم خیز مزین به تزئینات معقلی بسیار خوشگل به بازار حضرتراه مییابد.
در گوشة شمال شرقی این شبستان منار سلجوقی به طول ۲۰/۳۱ متر واقع میباشد.
شبستان جنوبی مسجد جامع سمنان دربرگیرنده ۱۶ ردیف مدور در اواسط و ۵/۸ ردیف در طرف دیوار شرقی است كه اساس های ۲۷ طاق شبستان را تشكیل می‌دهد.
درب باارزش شمالی ،که مسجد جامع سمنان را به خیابان امام خمینی و بازار روضه خوان علائ الدوله مربوط می سازد و دارنده کنده کاری بسیار زیبایی میباشد ،در کنار این شبستان جای دارد.
درب ورودی جنوب شرقی که در کناره شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد مسجد جای‌دارد به وسیله راهروی کوچکی به هشتی بزرگی پیوند میخورد که دارنده آبگینه منزل وضوخانه و دستشویی میباشد.

مؤلفه کارکردی و مؤلفه معنایی جای در میدان مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد شهرداری رشت بسیار با یکدیگر در آمیخته اند این میدان به واسطه حضور بنای بلديه بنا شده در اساس اساسی آن، نزد اهل شهر و هر هر کس از آن گذر کرده، نام و نشان و اسم و مضمون‌ گرفته میباشد.
حضور استوار بنای شهرداری که با ساختمان بلند ساعتش اشراف خویش را دوچندان می نمایاند کارکرد اساسی این میدان را معلوم می سازد و به تبع آن بخشی از مؤلفه معنایی میدان را صورت می‌دهد.
میدان شهرداری رشت مستطیل صورت میباشد و بر حسب پیكره ذاتی انواع مستطیلی بر راستای مبنا طولی آن تأکید ویژه ای گردیده‌است.
استقرار بنای شهرداری در همین اساس آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد و همینطور امتدادفضایی مسیر موسوم به خیابان شریعتی در زیر میدان به سوی ساختمان بلند ساعت سازه، نامیدن محل استقرار بنای شهرداری را «بالای میدان» توجیه می نماید.
پیکره کالبدی میدان شهرداری در زمان فرصت از تك بناهایی صورت گرفته میباشد که به غیر از نصیب بالایی، قسمت های دیگر هماهنگی کالبدی و بصری نسبتا ضعیفی دارا هستند.
بنای شهرداری در قسمت بالایی میدان شهرداری رشت در کنار دو بنای پیرامونی موسوم به عمارت پست منزل و مهمان منزل کشور‌ایران تک بناهایی می باشند که از منظر رنگ، مصالح، جزئیات، بازشوها، تعريف ورودی و طرح بام، با یکدیگر هماهنگ اند و می اقتدار اظهار کرد که هر سه به رغم تفاوت های ظاهری شان از یک متاع و یک سیرتکامل اند.
نوع معماری کلاسیک این بناها، به طوری میباشد که خیر صرفا خصیصه های مقدماتی طبیعی و انسانی را گشوده می نمایانند بلکه این مشخصات را در پیوندی سرشار از مضمون‌ نیز وارد میسازند.
نشان ها و موادتشکیل دهنده خطی عمودی در نمای معماری در کنار کشیدگی افقی بناها، علاوه بر تولید شم ابهت و شكوه به جهت استعمال از نشان های تاریخی، دوام و بقا و استمراری استوار را القا می نمایند، به نحوی هنگفت و حجیم بر زمین نشسته اند.
درگاه و آستانه ورودی هر سه بنای رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد بالای میدان شهرداری رشت، به واسطه رفعت و پیشامدگی و تراس بالای سردر، شخصیتی یافته اند که مرز داخل و برون را در سازه به خیر نمایان می سازد.
کنج ها نیز به نوعی در هر سه سازه با تغییر تحول صورت، حاشیه و مرز بصری معماری سازه را متمایز ساخته اند.
نوع مصالح، رنگ و طرح بازشوها، طرح بام شیب دار، جزئیات و بافت معماری نما و نظایر اینها، پیکرهای نسبتا وحدت یافته را در نصیب بالایی میدان صورت داده اند.
ساختمان بلند ساعت در قسمت نام برده، با آن منظره فراخواننده اش، در پرسپکتیو کلیه مسیرهای منتهی به میدان جز در خیابان دانش الهدی، عابران و به صورت کلی عده ای را که در‌این مسیرها حضور دارا هستند به باطن میدان دعوت می نماید.
با این راه و روش کلیه مسیرهای منتهی به میدان در واقع نقش معابری را دارا‌هستند که به میدان به مثابه نوعی توقفگاه وارد می‌شوند.
در سایر وجوه یا این که قسمت های صورت شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد دهنده کالبد میدان شهرداری رشت ، که عموما در سه چهار دهه اخير ايجاد گردیده اند، هیچ سیرتکامل رابطه معناداری نیست.

مقبره امامزاده عبدالمطلب در چهار کیلومتری مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد روستای پیک از توابع شهرستان زرندیّه و در کیلومتر چهل بزرگراه ساوه ـ طهران واقع شد‌ه‌است.این سازه بسیار بدیع‌خیس و شاخص‌خیس از دیگر بناهای روستا بوده و به سبب ساز منزلت اعتقادی و مذهبی آن دربین عموم محل بسیار گزینه اعتنا است. زیارتگاه ”امامزاده عبدالمطلب” در لبه جنوب غربی روستا و حدودا در مسافت یک کیلومتری آن و در بین تپه ماهورهای معدود طول حومه روستای ” پیک” واقع گردیده که به وسیله یک جاده خاکی به روستا مرتبط می شود.

قسمت های تشکیل دهنده دسته امامزاده
بنای امامزاده عبدالمطلب آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد در برگیرنده گروه امامزاده حسینیه، انبار، غسالخانه، اتاق‌های اقامتی، توالت و اتاق کفش‌کن میباشد.

صورت ظاهری
از درون به طور یک مربّع چهار ضلعی به بعد ها حدود ۵/۸×۷ متر میباشد که از خارج از پی به طول حدود ۳ متر چهار ضلعی و آن گاه به طول ۷۰/۱ به طور هشت ضلعی میباشد و بر روی آن، گنبد رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد به طور مخروطی از باطن و هرمی ۱۲ رخنه‌ از بیرون تاسیس گردیده‌است.در طرفین بقاع، دو اتاق به بعد ها ۷۰/۲×۲۰/۳ نزدیک به سال ۱۳۳۰ تشکیل شده و روی آن‏ها نیز دو اتاق خرد تاسیس گردیده‌است. در حین قاجاریّه و نزدیک به سال ۱۲۵۰ هـ. ق، تراس با شکوهی به بقاع الحاق گردیده که طول آن ۵/۶ متر میباشد.زیارتگاه تک ایوانه ذکر شده در کل دارنده یک صحن با پلانی مربع صورت هست که گنبد مهم بر روی آن واقع گردیده و تک ایوانی نیز در سمت شمال آن جای‌دارد.

در طرفین این حیاط، تک حجره‌هایی دو طبقه وجود دارااست که خط مش ورودی به بام از باطن حجره شرقی میباشد. گنبد سازه مثلا گنبدهای هرمی صورت ترکدار میباشد که به طور دوازده وجهی شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد بوده و به طور دوپوشه و با خیزی نادر در گنبد فوقانی انجام شد‌ه‌است. روش اتصال گنبد بیرونی به گنبد درونی در‌این سازه بسیار خوشگل و چشمگیر میباشد.

مسجد دامغان پلانی مستطیل صورت داراست که مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد به طور یک شبستان در جهت قبله با یک تراس مرکزی و رواقی در حوالی آن میباشد.
مسجد تاریخانه شبستان هفت دهانه داراست که دو دهانه آن در طرفین در راستای رواقها و پنج دهانه در نمای مهم مشاهده میشود.
ستونهای مسجد تاریخانه ۳۴ عدد بوده که موقتا ۲۶ عدد آن‌ها باقیمانده میباشد که ۱۸ ردیف آن در شبستان اساسی واقع و سایر در نزدیکی ایوان قرار دارا‌هستند.
ستونها با آجرهایی به بعد ها ۷ × ۳۴ × ۳۴ سانتی متر مشابه آجرهای زمان ساسانی تاسیس شده است. فضا هر ردیف نزدیک به ۵ متر و قطر آن حدود ۱/۶ متر میباشد.
در شبستان مهم مسجد دامغان ، دهانه میانی عظیم آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد خیس میباشد و در آن محراب و منبر قرار داشته میباشد که فعلا تنها محل محراب آن مانده و منبر آن نزدیک به سالهای ۱۳۵۵-۱۳۵۶ ش تخریب گردیده‌است.
منبر مسجد دامغان، که در درون مسجد تشکیل‌شده، وجه اشتراک بیشتری با منبر قبطیان داراست و افزون بر آن بیشتر از خشتهای گلی یا این که چوب در آن مستعمل میباشد.
از آن‌جا که آجر های گلی جانشین سنگ در جمهوری اسلامی ایران باستان بوده، به راحتی می اقتدار ذکر کرد که صورت سه گوش و پله دار آن منبر در تاریخانه دامغان، به عبارتی صورت تغییریافته منبر سنگی قبطیان میباشد.
در ضلع غربی شبستان مسجد تاریخانه یک درگاهی به چشم می خورد که به طور ورودیهای زمان ساسانی میباشد و با اعتنا به اثر ها و شواهد به دست آمده در‌این محل احتمالا ورودی به نصیب شبستان زمستانی و مسقف مسجد بوده میباشد.
ایوان مسجد با رواقهایی اشراف گردیده که‌این رواقها مسقف بوده و طاق آهنگی به به عبارتی صورت طاقهای شبستان داشته اند.
قوسها و تویزه های رواقهای مسجد تاریخانه بر دیوار سمت عقب آن‌ها عمود میباشد و این به عبارتی روشی میباشد که در اکثری از بناهای باستانی جمهوری اسلامی ایران، مثلا در بنای تراس کرخه که احتمالا در حین اشکانیان درست شده، به فعالیت رفته میباشد.
ورودی مهم مسجد دامغان از سمت ضلع شرقی بوده، فعلا به جهت وخیم شدن اتاقهای روبه روی شبستان، یکی‌از ورودیهای اتاق ها برای ورودی مسجد به کارگیری می‌گردد.
در ضلع شرقی مسجد دامغان و همینطور رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد در پشت شبستان پشت بندهایی ساخت و ساز و شد‌ه‌است که منحصر به فرد پشت شبستان کهن بوده اند.
در سال ۱۳۵۴ ش، که پشت بندهای ضلع شرقی تاسیس شده، این پشت بندها نیز تجدید بنا و ترمیم گردیده اند. در همین سال به هنگام تعمیر و نوسازی مسجد کف تراس و رواقها را آجرفرش کرده و کف ایوان راپایین خیس از سطح رواقها در لحاظ گرفته اند.
محراب مسجد تاریخانه طاق نمایی عمیق با قوسی مازه دار و پلان و مستطیل صورت داراست.
در محراب محل منحصربه‌فرد ایستادن میباشد که ۵۰ سانتی متر زیر خیس از کف مسجد جای دارد.
طول این محراب ۳۳۵ و پهنا دهانه آن ۱۴۲ سانتی متر میباشد.
در محراب مسجد دامغان از به عبارتی مصالح ایجاد کرد مسجد استعمال شده و اندودی کاهگلی داراست و احتمالا اندودی گچی داشته میباشد.
لازم به ذکر میباشد که محراب در اواسط دیوار رو به قبله (اواسط دیوار دهانه وسط) قرار نگرفته و این به خیال قرار به دست آوردن منبر در سمت راست آن بوده میباشد و در‌حالتی که محراب در میانه قرار می گرفت، منبر در کنار جرز ردیف واقع میشد و در هنگام سخنرانی از لحاظ جمعی از شنوندگان نهفته میماند.
ستونهای مسجد دامغان طاقهای ضربی وسیعی دارااست که برابر با نماها میباشد و در آحاد ارتفاع از طرف خارج یعنی از طرف صحن مسجد گشوده میباشد و مانند ایوانهای حقیقی بناهای مجال ساسانیان میباشد.
این‌شیوه ساختمان مسجد تاریخانه به کلی شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد معماری اهل ایران میباشد، طاقهای آن طاق رومی وجود ندارد و حتی از طاقهای منکسر هم وجود ندارد که آن ها را طاق اهل ایران می نامند و ایجاد کرد آن در کشور ایران و فضا کشور ایران از فرصت بنی عباس به آنگاه معمول گردیده است.
این سازه نیز مانند بناهای ساسانی سوای پی میباشد و دیوارها و ستونها بر روی یک لایه خشت که از قطر شغل گذارده، تشکیل شده اند.

آرامگاه سعدی در بالا خانقاه سعدی بوده که وی اواخر مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد عمرش را در آنجا می‌گذراند که اورا بعداز مرگ در به عبارتی جا دفن کرده اند.
در قبلی قبر سعدی به عنوان مثال جای هایی بود که در فارغ شهر شیراز قرار داشت در کنار این آرامگاه یک خانقاه و باغی بهتر و نمکین وجود داشت که سعدی در طی ایوان خویش آن را ساخته بود روحانی در آنجا حوضچه هایی از مرمر ساخته بود که با آب نهر لبریز می شدند.
تصاویر به مکان باقی‌مانده از آرامگاه دیرین سعدی نیز تا حدودی الگوهایی تاریخی برای پیاده سازی آرامگاه سعدی مهیا میاورد. آن آرامگاه در دشت فارغ از هیچ هم محلی ای قرار داشته میباشد. صرفا آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد کلبه ای کهن در شرق آن چشم می گردیده و بنای آرامگاه مانند یک کوشک در حیاطی سرسبز مکان می گرفت.
آرامگاه دیرین در دو طبقه تشکیل شده و دارنده یک اساس مرکزی بود احتمالا یک پایه دیگر عمودی نیز آن را انقطاع می کرده است.
در کناره های روبرو به قبله دو اتاق سه دری مکان می گرفت. سه دری ها با طرح اصیل تشکیل‌شده بودند و بالای سه دری جنوب شرقی سه گلجام مکان می گرفت و سه دری جنوب غربی دارنده ارسی بود .
در معماری تازه سعدیه ،طرح معماری از رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد یک حیاط ردیف دار بلند و یک رواق کشیده درست شده میباشد که به طور یک «L» سازماندهی گردیده اند.
ساختمان مهم آرامگاه سعدی بنایی میباشد با دو حیاط عمود بر یک دیگر که مدفن روحانی اجل در زاویه‌ی این دو حیاط قرار گرفته و در انتهای غربی حیاط شرقی-غربی قبر مرحوم شوریده (فصیح الملک) شعر سرا مشهور قرن اخیر شیراز میباشد.

در محل واکنش حیاط و رواق یک گنبد درنظرگرفته شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد شده که حرم سعدی در آن جای دارد و برفراز آن گنبد، کاشی فیروزه ای فامی می‌درخشد.

تزیینات مسجد سید اصفهان
سردر مسجد سید نیز دارنده کتیبه و کاشی کاری است
تزیینات سازه در مسجد سید عمدتاً مشتمل اند بر مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد نقوش هندسی و گیاهی، کتیبه نگاری، اسلیمی سنتی آمیخته با چشم انداز و عنصرها انسانی و حیوانی که با سبکی واقع گرا و طبیعت گرا ایفا گردیده‌است.
رواقها بخش عمده تزیینات در رواقهای قوس دار مسجد سيد اصفهان کاشی کاری و خشت کاری میباشد.
تزیینات آجرکاری مسجد سيد اصفهان جزئی از زیربنای اساسی این نصیب میباشد که با جنبه ی کاربردی آن یاروهمدم شد‌ه‌است. ولی موادسازنده فقطً تزیینی این بخش دربرگیرنده گونه های مشبک کاری در قوس آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد ها، طاقچه ها، ستونها و کتیبه ی کوچکی به خط بنایی پررنگ همدم با کاشی های معقلی و هفت رنگ میباشد.

کاشی معقلی های مسجد سید
در یکی طاقچه رو به ایوان مکتب در تزیینات آن از کاشی های معقلی مشکی، آبی رنگ و خاکی پر‌نور مصرف شده میباشد.
در راءس این تاثیر، کاشی های مشکی با خط بنایی نامهای «محمد و علی» را بر مسئله خاکی رنگ آجرها نقش زده اند.
به‌دنبال ی این طرح خطوط مشکی و آبی‌رنگ، گره چین ها و گونه های هندسی پدید آورده اند. در چهار کناره تاثیر نیز کلمه و واژه «علی» به خط بنایی با کاشی مشکی تکرار گردیده‌است. در مجموع تاثیر شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد قطعات آجری هم سطح با کاشی ها، تحت عنوان قضیه به شغل رفته اند.
کاشی نقش پررنگ در مسجد سید اصفهان
در یکی محراب های حیاط جنوبی مسجد سيد قطعه ای از کاشی کاری های نقش پررنگ مراعات می‌شود.
درین تاثیر کتیبه نقش پر رنگ ای مشتمل بر عبارت «يا الله يا مجيب الدعوات» به خط نستعلیق زرد رنگ بر موضوع صورتی شغل گردیده که دور و بر آن را کادر هشت ضلعی قرمز رنگ مشبک با خطوط پیرامونی آبی‌رنگ فرا گرفته میباشد.
گل و بونه های پررنگ ای به رنگ های گوناگون و مورد آبی‌رنگ به دور تا به دور این کتیبه را پوشانده اند. عامل ها مختلفی هم زیرا سرعت اجرای شغل و به کارگیری از لعاب نامرغوب در‌این قطعه رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد و اثر ها شبیه موجب داخل شدن جراحت های دورازشوخی به فعالیت گردیده‌است
کاشی معرق

یک کدام از بعدها معماری آرامگاه در جمهوری اسلامی مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد ایران، ساخت رابطه میان دنیا دنیوی و معنوی میباشد و میتواند مفاهیم رمزی و نمادین داشته باشد.
تنوع در صورت و ساختار بناهای آرامگاه های کشور‌ایران به سیرتکامل ایست که نمیتوان آنها را همانند مساجد در گروههای معلوم مدل شناسی و گروه بندی کرد
معماری چهارتاقی تحت عنوان اساس معماری اهل ایران، نقش بسزایی در بقاع سازی بعداز اسلام از خویش به مکان نهاده میباشد. این سرمشق در آحاد زمان ساسانی، یکی‌از مهم ترین الگوهای معماری مذهبی بوده و ناگهان بعد از اسلام، برای مدتی، حضورش در معماری کشور‌ایران کمرنگ شد.
از راههای دوباره ظهور آن در معماری کشور‌ایران، با نزدیکترین نوع فعالیت کرد، به معماری ماقبل از اسلام خویش، یعنی معماری مذهبی در قامت بقعه سازی بود. آرامگاه پر اسم و رسم امیر اسماعیل سامانی با پلانی مربعی و گنبدی بر محل تقاطع محورهای سازه، شاهدی بر این مدعی میباشد. آنچه در خصوص هیبت شکلی بقعه ها، مورد قبول اکثریت محققان میباشد، تقسیم آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد بندی مقابر به دو گروه برجی صورت و چهارگوش گنبددار میباشد.
در اوایل عصر اسلامی پروسه تکوین تیم های آرامگاه های جمهوری اسلامی ایران در طی زمانه اسلامی یکنواخت نبوده و طی عصر های متعدد دارنده فراز و نشیب های فراوان بوده میباشد.
با اعتنا به اثر ها برجای ما‌نده از اولِ زمان اسلامی تا پیش از عصر سلجوقی ردپایی از این شرکت بناها چشم نمی‌شود ولی سنت تشکیل داد آرامگاه در کشور‌ایران به دو شکل مربعی صورت گنبد دار و برجی صورت منفرد از رویش خاصی منتفع بوده میباشد.
از شاخص ترین مثال های نوع مربعی صورت می شود به آرامگاه دارای اسم و رسم امیر اسماعیل سامانی در شهر بخارا که وابسته به عصر سامانی و حرم ارسلان جاذب در سنگ بست مشهد که وابسته به زمان غزنوی میباشد اشاره نمود.
گنبد قابوس در دشت گرگان نیز رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد از شایسته ترین و سابق ترین مثال های نوع برجی صورت میباشد که در عصر آل زیار ایجاد شده است. از اواخر زمان سلجوقی به سپس می اقتدار آدرس از تیم های آرامگاهی متشکل از بناهای متعدد را در بقعه فرمان روا سنجر در شهر مرو یافت. این بقاع بخشی از گروه جامعی میباشد که مشتمل بر کاخ و مسجدی می گردیده و از این رو جزء اول دسته های آرامگاه های کشور ایران میباشد که الگوی ایجاد کرد تیم های آرامگاهی ادوار آینده گشته میباشد.
بقاع سابق الذکر همینطور وسیع ترین آرامگاه دارای شهرت مربع گنبددار سلجوقی میباشد که نسبت پهنا آن به طول ۲ : ۱ میباشد.
بعداز زمان سلجوقی و بخصوص طی زمان ایلخانی با دقت به تغییر‌و تحول مذهب سلاطین مغول، شاهد تحولات بزرگ ای در عرصه سنت تشییع جنازه هستیم.
درین بعد از ظهر ایجاد کرد گروه آرامگاه های جمهوری اسلامی ایران با الهام از اماکن مقدس و متبرک و مرکز ها علمی آموزشی، که در واقع ترکیبی از تیم های علمی مذهبی میباشد، به یک سنت شهری و معماری تبدیل گردیده که از آن بعنوان ابواب البر ياد می‌شود. در واقع طی این عصر، ابواب البر جایگزین هسته مرکزی قدیمی یا این که کهندژ، ولی با رویکردی مذهبی شوید. همانطور که از اسم این پدیده نیز بر می‌آید، این موسسه بناها، درگاه های نیکوکاری بودند که در هسته مرکزی شهر با عملکردهای مذهبی و علمی آموزشی با مرکزیت یک بقعه سازه می شدند.
لذا می اقتدار اظهار کرد آرامگاه های کشور‌ایران این بعد از ظهر مغایر قبل جای و محلی برای اشاعه تانی و عبادت و فضیلت میباشد که برای استحصال درجات و در هرکدام از قضیه های فوق، بناهای شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد مایحتاج را تاسیس می کردند. مثلا این موسسه ها می شود به ابواب البر شنب غازان ، ربع رشیدی و سلطانیه اشاره کرد.

درین محوطه آرامگاه حافظ و درختهای نارنج و دو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد آبگینه مستطیل تبارک شرقی و غربی وجود داراست که‌این آبگینه ها منبع آب حوضهای گرانقدر گلشن ورودی میباشد.
مجموعۀ حافظ شناسی مساحت( 330 مترمربع)، کتابخانه (مساحت 440 مترمربع) و مغازه تولیدات فرهنگی نیز درین بخش قرار گرفته میباشد.
سنگ مزار حافظ به طول یک متر از سطح زمین قراردارد و بوسیله پنج ستون پلکان مدور اشراف گردیده است.
بر فراز بارگاهش گنبدی مسی به صورت کلاه دراویش (رخنه‌ رخنه‌) بر روی هشت ردیف به طول ده متر، سازه گردیده و از داخل با کاشی های هفت رنگ معرق کاشی کاری آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد گردیده‌است.
بردیوارهای تراس شمالی از حافظیه، غزلهایی از دیوان حافظ بر روی کاشی اهل ایران و سنگ مرمر با خط امیرالکتاب حاج میرزا عبدالحمید ملک الکلامی کردستانی نگاشته گردیده است.
در حوزه‌ شمالی آرامگاه حافظ کتابخانه ای با مساحت 440 مترمربع دربردارنده ده هزار جلد کتاب وجود داراست و تحت عنوان راس حافظ شناسی آیتم به کار گیری قرار می گیرد.
رواق چهار ستونی کریم و مهربان خان زند به طور تالاری بزرگ جای دارد، به نحوی که چهار ردیف پیمان کریم و مهربان خانی در اواسط این سازه قراردارد.
بر روی دیوارهای دو طرف رواق، سنگهای مرمرین گذارده گردیده است. این رواق که از دید طول از مجموع نقاط حافظیه فراتر میباشد حافظیه را به ایوان شمالی و ایوان جنوبی تقسیم نموده است.
در ذیل رواق چهارستون آب انبار حافظیه قرار گرفته میباشد. آب انبار حافظیه به طور شبکه در میانه رواق بیست ستونی قراردارد.
سمت چپ رواق بیست ردیف آرامگاه حافظ اتاق بزرگی وابسته به آرامگاه قوام السلطنه با دو اتاق به جانب آن و شش اتاق دیگر قرار گرفته که سه اتاق به آرامگاه و سه اتاق دیگر به نگارگری، مینیاتور، معرقسازی و میناسازی رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد وابستگی دارااست.
تراس غربی حافظیه شاملآرامگاه غلامحسین مالک دیوانی و درب ورودی آرامگاه قوام.
ایوان شرقی حافظیه در سمت راست تراس شمالی واقع گردیده است، که‌این دیوار دارنده چهارده طاق نماست که آرامگاه خویشان میانگین نیز در همین نصیب میباشد.
در سال 1386هـ.ش/2007م. به تلاش ارثیه فرهنگی با تخریب منزل ها و حرم هایاطراف این محدوده به طور محوطه شرقی به آرامگاه افزوده شد.
ایوان جنوبی حافظیه (ورودی مهم) مشتمل بر درب ورودی و نارنجستانهاست.
منظر این گلشن، کشیده، خطی و وقت گیر میباشد و این سیر طولی برگرفته از گلشن مزارهایی مانند گلشن شازدۀ ماهان می باشد. گفته می‌گردد حرم نیز در محلی که حافظ دفن گردیده‌است، قرار نگرفته شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد میباشد تا این راستای خطی محافظت و تأکید مؤکد خواهد شد؛ ولی آنچه میتوان به اطمینان بدان اشاره کرد، شعور نحوۀ عملکردی گلشن اهل ایران بوسیله طراح میباشد.

مَسْجد جای عبادت آفریدگار و تلاوت نماز که ممکن است مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد ساختمانی محدود یا این که زمین بدون سقف و دیوار باشد. مسجد قبا نخستین مسجدی است که در اسلام ساخته شد.

در شریعت اسلامی، مسجد آداب و احکامی ویژه دارد. از مسجد غالباً برای عبادت جمعی و کار‌های دینی گروهی استعمال میگردد و مهمترین عبادتی که در آن به جا میاورند، نماز جماعت میباشد.

مسجد خلال کاربرد عبادی، کارکردهای اجتماعی، سیاسی، آموزشی و قضایی برای مسلمان‌ها داشته که بعضی از این کارکردها تا به امروز باقی مانده میباشد. مساجد در کشور ایران، نقش مهمی در موفقیت انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ش اعمال کردند.

فهرست
۱ مضمون‌‌شناسی
۲ مسجد در قرآن
۳ پیشینه مسجد در اسلام
۴ احکام و آداب مسجد
۵ مداقه و فضیلت مسجد
۶ معماری
۶.۱ منبر
۶.۲ محراب
۶.۳ مناره
۶.۴ مقصوره
۷ کارکردها
۷.۱ کارکرد آموزشی
۷.۲ کارکرد اجتماعی
۸ نقش مسجد در انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی ایران و دفاع مقدس
۹ جستارهای متعلق
۱۰ پانویس
۱۱ منابع
مضمون‌‌شناسی
«مسجَد» در گویش عربی به معنای آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد نهادن پیشانی بر زمین و به خاک افتادن به نشان کمال فروتنی هست و مسجِد به معنای جایی می‌باشد که در آنجا سجده می‌نمایند.[۱] برخی معتقدند واژه مسجد از واژه و کلمه‌ای غیر عربی «msgď» به معنای محل عبادت دریافت شد‌ه‌هست که در متن ها گویش آرامی مرتبط با قرن پنجم قبل از میلاد مسیح وجود دارااست.[۲] در عصر قبل از اسلام این واژه برای اشاره به هر مکان و معبدی بوده که در آن خدا را عبادت می‌کرده‌اند.[۳] برخی معتقدند واژه «مساجد» در آیه چهلم سوره حج در همین مضمون‌ به کار رفته می باشد.[۴]

دهخدا با استناد به منابع قدیمی و بیان مثال‌های بسیار از آنها نوشته می باشد که کلمه عربی مسجد، اساسا، به طور کلمه «مَزگِت» از زبان آرامی وارد عربی و فارسی گردیده است.[۵] وی به گزارش این منابع آورده است که حروف «ز»، «گ» و «ت» در عربی به «س»، «ج» و «د» عوض شده و مسجد در عربی یعنی مکان سجده کردن. به نقل این منابع، مزگت به معنای نمازخانه، خانۀ خداوند، «منزل‌ای که برای پرستش خداوند بسازند و هرکس خواست در آن عبادت نماید» و نظائر آن می‌آمده می‌باشد.[۶]

مسجد در اصطلاح رایج فعلی به معنای عبادتگاه خاص مسلمانها و محل نماز قرائت آنهاست. گفته‌اند از آن رو که مسلمان‌ها در نماز، سجده می‌نمایند و سجده غایت خضوع و خشوع در عبادت میباشد، این جای را مسجد به معنای مکان سجده نامیده‌اند. مسجد، به حیث فقهی احکامی ویژه دارد و به نظر دنیوی ممکن میباشد عبارت از یک ساختمان محدود میان دیوارها یا این که یک زمین سوای سقف و دیوار باشد.[مستلزم منبع]

«مسجد جامع» نیز به معنای مسجد به شغل می‌رود اما غالبا منظور از این کلمه مسجدهای گران قدر یا این که مساجدی در شهرها است که نماز آدینه در آن اقامه میشود.[۷]

مسجد در قرآن
واژه مسجد بیست و هشت توشه به صورت رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد عده و مفرد در قرآن به شغل رفته است که در برخی از آن ها از اهمیت مسجد و حفظ آن سخن رفته می باشد؛ مثلا: «إِنَّما یعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَی الزَّكاةَ وَ لَمْ یخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسی أُولئِكَ أَنْ یكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِین (ترجمه: مساجد را فقط كسی آباد میكند كه به آفریدگار و روز قیامت ایمان آورد و نماز را برپا داراست و زكات بدهد و از كسی جز پروردگار نترسد- آرزو‌هست‌ آن ها هدایت یابند.)[ توبه–۱۸]

مالکیت مسجد در قرآن به خداوند منسوب شده است.(جن/۱۸) از امام راست گو(ع) از انگیزه احترام مساجد پرسیدند، آن حضرت در جواب گفتند: «چون مساجد منزل‌های خداوند در زمین‌اند».[۸]

در آیه ۱۲۵ سوره بقره، به مسجد مکه که به عبارتی مسجدالحرام میباشد، تحت عنوان مکانی برای عمل‌های آیینی و نیز محل گرد هم وارد شدن اشاره شد‌ه‌است [۹] و در آیه ۹۶ سوره آل عمران این مسجد تحت عنوان نخستین منزل‌ای که برای عبادت عموم برپا گردیده، ذکر شده میباشد.[۱۰]

پیشینه مسجد در اسلام
عبدالحسین زرین‌کوب:

«که خاطرنشان کرد در اسلام، آیین را با هنر سازش وجود ندارد؟ برعکس، این هردو یکدیگر را در آغوش میکشند و آن هم در مسجد.»[۱۱]

بنابر تعالیم پیامبر اکرم(ص)، عبادت پروردگار و نماز، به مکانی خاص نیاز ندارد و در هر جایی از زمین می‌اقتدار معبود را عبادت کرد و نماز گزارد؛ چنان که در حدیثی از آن حضرت نقل گردیده است: «جُعِلَت لِی كُلَّ أرضٍ طَیبَةٍ مَسجِداً وَ طَهوراً (همه زمین برای اینجانب پاک و مسجد قرار داده گردیده است.»[۱۲]) بدین رو، مسلمانان قبل از هجرت، جایی خاص برای نماز گزاردن نداشتند و هر جا که قابلیت و امکان آن آماده بود نماز می‌خواندند و پیامبر(ص) یار عده ای انگشت‌شمار مانند امام علی (ع) نماز را به طور شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد مخفیانه ادا می‌کرد.[۱۳] بنابر گزارش‌هایی در منابع تاریخ اسلام، آن حضرت بعد از علنی شدن دعوت، گاهی کنار کعبه نماز می‌گزارد.[۱۴]