«یا این که ایهاالرسول بلغ ما انزل الیک مسجد غدیر بلوار معلم مشهد اینجانب ربک و ان لم تفعل فمابلغت رسالته والله یعصمک اینجانب الناس »(مائده 66)
ای نبی، آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل گردیده بود برسان،و درحالتی که این ابلاغ را اجرا ندهی، رسالت خویش را تماما ابلاغ نکرده ای; و آفریدگار تورا از عموم بدخواه مراقبت می نماید.
همگی مفسران شیعه معتقدند آیه فوق در غدیر خم درباره نصب علی(ع) نازل گردیده است و حدود 360 بدن از محققان اهل سنت نیزاین مقاله را پذیرفته اند. نامهای برخی از مفسران و مآخذ ومدارک اهل سنت اینگونه میباشد:
1- واحدی در کتاب اسباب و اثاث النزول ص 150 میگوید:
ان آیه (یا این که ایهاالرسول...) نزلت فی یوم غدیر فی علی بن ابیطالب.
2- سیوطی در کتاب الدرالمنثور ج 2، ص 298 می نویسد: ان آیه(یا این که ایهاالرسول... ) نزلت فی یوم غدیر فی علی بن ابیطالب.
3- فخر رازی در تعبیروتفسیر خویش، ج 3، ص 636 ... میفرماید:
مفسران 10 وجه و منجر برای نزول این آیه ذکر کرده اند. آنگاه درادامه میگوید:«العاشر نزلت هذه الایه فی ادب علی بن ابی طالب، و لما نزلت هذه الایه، دریافت بیده و قال "اینجانب کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال اینجانب والاه و عاد اینجانب عاداه. فلقیه قدمت فقال هنیئا لک یابن ابی طالب،اصبحت مولای و مولا تک تک بازهد و مسجد غدیر فلاحی مشهد مومنه."
سپس کهاین آیه نازل شدپیامبر اسلام(ص) دست حضرت علی(ع) را گرفت و فرمود: هرکه اینجانب مولاو سرپرست و حکم کننده وی هستم، علی هم مولای اوست. خداوندا، دوست بدار هرکه علی را دوست دارااست و معاند بدار هرکه اورا معاند داراست. آنگاه قدمت با حضرت علی(ع) ملاقات کرد و پس از شادباش، اظهارکرد:تو مولای اینجانب و مولای مرد و زن خداترس هستی.
روز غدیر فرستاده(ص) عموم را به سوی حضرت علی(ع) فراخواند و دست حضرت را بلندکرد، به نحوی که پایین بغل حضرت پیدا شد.هنوز عموم پراکنده نشده بودند که آیه «الیوم اکملت ...» نازل شد. آن گاه حضرت فرمود: پروردگارا، دوست بدار کسی را که علی رادوست داراست و معاند بدار کسی را که علی را معاند داراست و کمک کن هر کس علی را امداد نماید و...
4- شان نزول آیه فوق وداستانهای مرتبط با غدیر در مناقب خوارزمی، ص 80; تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 32; شبلنجی در نورالابصار، ص 75، فصول المهمه ابن صباغ نیز نام برده میباشد.
آیه تبلیغ و آیه اکمال آیین و حدیث غدیر
رسول اسلام، در سال انتها قدمت با بیشتراز صد هزار بدن حجه الوداع را به مکان آورد و در رجوع در میهن «خم » که منزلت گودالهای آب بود، امر ایست بخشید. پیش افتاده ها توقف کردند وعقب ماندگان رسیدند. از سنگ و جهاز شترها منبری ساختند وپیامبر بر روی منبر در قبال جمعیت صد هزار نفری و در گرمای سوزان غدیر، خطبه ای خلل کرد. آن گاه کمربند حضرت علی را گرفت وفرمود: «اینجانب کنت مولاه فعلی (فهذا علی) مولاه اللهم وال اینجانب والاه...» آنگاه عموم، مثلا قدمت، با حضرت مسجد بابا غدیر مشهد بیعت کردند و صدای بخ بخ ازجا پرید.
یادآوری
1- چنانچه چنانکه اهل سنت میگویند مولا در معنای دوستی بود; چرادر این جریان و با این مقدمات و در قبال صدها هزار نفر ذکر شد. در مدینه نیز می توانست بفرماید: کسی که اینجانب دوست وی هستم،علی هم دوست اوست.
2- مجال و جای ابلاغ این دستور بسیار لبریز معناست. این خبر اصلی در پایان قدمت نبی(ص) آنهم در مهاجرت حج، و حوزه گرم و سوزان وچهار راهی که مسافران تقسیم می شدند و به مدینه، حلب، شام ویمن می رفتند ذکر شد، جایی که هر حاجی خویش یک خبرنگار وگزارشگر بود. انتصاب ولایت حضرت علی(ع) را تحت عنوان یک خبر نوبه حیطه خویش میرساند.
3- زمینه غدیر چنان اساسی میباشد که در حالتیکه رسول(ص) کوتاهی میکرد وخبر را به عموم نمی رساند، «فمابلغت رسالته » رسالت و23 سال تبلیغ حضرت نیمه تمام و ناقص میماند.
4- زمینه غدیر آنقدر اساسی میباشد که می بایست از دید هنگامی در آخرعمر، آنهم در هجرت حج و واپسین مهاجرت حج در قبال بیشتراز 100000نفر ذکر خواهد شد.
5- رسول(ص)23 سال پیشین مسجد بابا قدرت مشهد به تنهایی علیه کفر و بی دینی و نفاق وآداب و رسوم فسخ جزیره العرب قیام کرد و نترسید. در مقابل دشمنانی که حدود 70 نبرد بر اسلام و مسلمین زور کردند،نترسید. در احد که مسلمان ها ناکامی خوردند، نترسید. در بت شکنی ها و فتح مکه و... نترسید. توحید و معاد و آیهها جانبداری وعبادت و... را آورد، نترسید. خلاصه در همگی صحنه ها از هیچ اتفاق ای نترسید; اما از ابلاغ روز غدیر وحشت داشت و میترسید،بهاین باعث، پروردگار متعال دلداری اش میدهد که «والله یعصمک اینجانب الناس »
«یا این که ایهاالرسول بلغ ما انزل الیک مسجد غدیر بلوار معلم مشهد اینجانب ربک و ان لم تفعل فمابلغت رسالته والله یعصمک اینجانب الناس »(مائده 66)
ای نبی، آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل گردیده بود برسان،و درحالتی که این ابلاغ را اجرا ندهی، رسالت خویش را تماما ابلاغ نکرده ای; و آفریدگار تورا از عموم بدخواه مراقبت می نماید.
همگی مفسران شیعه معتقدند آیه فوق در غدیر خم درباره نصب علی(ع) نازل گردیده است و حدود 360 بدن از محققان اهل سنت نیزاین مقاله را پذیرفته اند. نامهای برخی از مفسران و مآخذ ومدارک اهل سنت اینگونه میباشد:
1- واحدی در کتاب اسباب و اثاث النزول ص 150 میگوید:
ان آیه (یا این که ایهاالرسول...) نزلت فی یوم غدیر فی علی بن ابیطالب.
2- سیوطی در کتاب الدرالمنثور ج 2، ص 298 می نویسد: ان آیه(یا این که ایهاالرسول... ) نزلت فی یوم غدیر فی علی بن ابیطالب.
3- فخر رازی در تعبیروتفسیر خویش، ج 3، ص 636 ... میفرماید:
مفسران 10 وجه و منجر برای نزول این آیه ذکر کرده اند. آنگاه درادامه میگوید:«العاشر نزلت هذه الایه فی ادب علی بن ابی طالب، و لما نزلت هذه الایه، دریافت بیده و قال "اینجانب کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال اینجانب والاه و عاد اینجانب عاداه. فلقیه قدمت فقال هنیئا لک یابن ابی طالب،اصبحت مولای و مولا تک تک بازهد و مسجد غدیر فلاحی مشهد مومنه."
سپس کهاین آیه نازل شدپیامبر اسلام(ص) دست حضرت علی(ع) را گرفت و فرمود: هرکه اینجانب مولاو سرپرست و حکم کننده وی هستم، علی هم مولای اوست. خداوندا، دوست بدار هرکه علی را دوست دارااست و معاند بدار هرکه اورا معاند داراست. آنگاه قدمت با حضرت علی(ع) ملاقات کرد و پس از شادباش، اظهارکرد:تو مولای اینجانب و مولای مرد و زن خداترس هستی.
روز غدیر فرستاده(ص) عموم را به سوی حضرت علی(ع) فراخواند و دست حضرت را بلندکرد، به نحوی که پایین بغل حضرت پیدا شد.هنوز عموم پراکنده نشده بودند که آیه «الیوم اکملت ...» نازل شد. آن گاه حضرت فرمود: پروردگارا، دوست بدار کسی را که علی رادوست داراست و معاند بدار کسی را که علی را معاند داراست و کمک کن هر کس علی را امداد نماید و...
4- شان نزول آیه فوق وداستانهای مرتبط با غدیر در مناقب خوارزمی، ص 80; تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 32; شبلنجی در نورالابصار، ص 75، فصول المهمه ابن صباغ نیز نام برده میباشد.
آیه تبلیغ و آیه اکمال آیین و حدیث غدیر
رسول اسلام، در سال انتها قدمت با بیشتراز صد هزار بدن حجه الوداع را به مکان آورد و در رجوع در میهن «خم » که منزلت گودالهای آب بود، امر ایست بخشید. پیش افتاده ها توقف کردند وعقب ماندگان رسیدند. از سنگ و جهاز شترها منبری ساختند وپیامبر بر روی منبر در قبال جمعیت صد هزار نفری و در گرمای سوزان غدیر، خطبه ای خلل کرد. آن گاه کمربند حضرت علی را گرفت وفرمود: «اینجانب کنت مولاه فعلی (فهذا علی) مولاه اللهم وال اینجانب والاه...» آنگاه عموم، مثلا قدمت، با حضرت مسجد بابا غدیر مشهد بیعت کردند و صدای بخ بخ ازجا پرید.
یادآوری
1- چنانچه چنانکه اهل سنت میگویند مولا در معنای دوستی بود; چرادر این جریان و با این مقدمات و در قبال صدها هزار نفر ذکر شد. در مدینه نیز می توانست بفرماید: کسی که اینجانب دوست وی هستم،علی هم دوست اوست.
2- مجال و جای ابلاغ این دستور بسیار لبریز معناست. این خبر اصلی در پایان قدمت نبی(ص) آنهم در مهاجرت حج، و حوزه گرم و سوزان وچهار راهی که مسافران تقسیم می شدند و به مدینه، حلب، شام ویمن می رفتند ذکر شد، جایی که هر حاجی خویش یک خبرنگار وگزارشگر بود. انتصاب ولایت حضرت علی(ع) را تحت عنوان یک خبر نوبه حیطه خویش میرساند.
3- زمینه غدیر چنان اساسی میباشد که در حالتیکه رسول(ص) کوتاهی میکرد وخبر را به عموم نمی رساند، «فمابلغت رسالته » رسالت و23 سال تبلیغ حضرت نیمه تمام و ناقص میماند.
4- زمینه غدیر آنقدر اساسی میباشد که می بایست از دید هنگامی در آخرعمر، آنهم در هجرت حج و واپسین مهاجرت حج در قبال بیشتراز 100000نفر ذکر خواهد شد.
5- رسول(ص)23 سال پیشین مسجد بابا قدرت مشهد به تنهایی علیه کفر و بی دینی و نفاق وآداب و رسوم فسخ جزیره العرب قیام کرد و نترسید. در مقابل دشمنانی که حدود 70 نبرد بر اسلام و مسلمین زور کردند،نترسید. در احد که مسلمان ها ناکامی خوردند، نترسید. در بت شکنی ها و فتح مکه و... نترسید. توحید و معاد و آیهها جانبداری وعبادت و... را آورد، نترسید. خلاصه در همگی صحنه ها از هیچ اتفاق ای نترسید; اما از ابلاغ روز غدیر وحشت داشت و میترسید،بهاین باعث، پروردگار متعال دلداری اش میدهد که «والله یعصمک اینجانب الناس »