بهترین مرجع مسجد غدیر باباعلی مشهد

مقبره امامزاده با تقوا با قدمتی حدود ۷۰۰ سال مسجد غدیر بلوار معلم مشهد در میدان تجریش طهران، از زیارتگاه های کهن و معروف پایتخت است.با این اکنون، وجود درخت چنار کهنسالی که در محوطه آن کاشته گردیده‌است و سنگ قبرهای دیرین نشانگر عمر این آستانه، به قرن هفتم یا این که هشتم هجری قمری است. این حرم دارنده صحن، تراس، رواق، مسجد، بارگاه مرقد و گنبد میباشد. این آرامگاه را منسوب به باتقوا پسر امام موسی کاظم میدانند.

صحن و تراس این حرم، آرامستان همگانی بود و در بیست سال اخیر تاثیر گورها را از فی مابین برده‌اند و صرفا تعداد محدودی از سنگ قبرها مثلا سنگ قبر محمدولی خان تنکابنی مسجد غدیر فلاحی مشهد (سپهسالار اعظم) را باقی نهاده‌اند. گفته می‌گردد که راز این امامزاده درین آرامگاه مدفون میباشد و تن او نیز در آرامگاهی با اسم شبیه (بنا شده در میدان بهتر قاپو اردبیل) آرمیده میباشد.

ماجرای چنار کهنسال امامزاده
کمتر از ۲۰ سال پیش، در محوطه‌ این امامزاده، چناری کهنسال وجود داشت که بیان کننده حدود ۸۰۰سال از عمرش می‌سپری شد. این چنار که به تصویب به جا مانده فرهنگی نیز رسیده بود، از مشهور‌ترین چنار‌های دیرین‌سال کشور‌ایران بود که در اثرها جهانگردان فرنگی نیز به آن اشاره ‌میشد. ژان دیولافوا، جهانگرد پر اسم و رسم فرانسوی، در خصوص این چنار نوشته بود: فضا آن حدوداً به ۱۵‌ متر میرسد. هر کدام از شاخه‌های آن مانند تنه درخت دیرین‌سالی بر فراز بنای مسجد و دور و بر آن رمز به عرش کشیده میباشد. متأسفانه با گرد هم آیی قناتِ تحت امامزاده، این درخت چنار جراحت روءیت کرد و با تایید صلاحیت ارثیه مسجد بابا غدیر مشهد فرهنگی در سال ۷۹ انقطاع شد.

معماری مقبره
بنای بقاع اساسی مشمول ساختمان چهارگوش تعالی و مستحکمی با دیوارهای ضخیم میباشد و فضای درونی آن به طور تقریبً ۵٫۶ متر مربع مساحت داراست. احوال طاق‌نماها و معماری ساختمان و پوشش آن از معماری بناهای سدهٔ هفتم و هشتم میباشد. سازه به شواهد در امامزاده با تقوا کتیبه‌ای به سال ۷۰۰ ق وجود داشته که ظاهراً در تعمیرات و تغییر و تحول مدخل سازه از در بین رفته‌میباشد که سازه بر آن به طور همزمان با پادشاهی غازان خان بوده‌میباشد.
در درون حریم کبیر امامزاده پارسا مسجد بابا قدرت مشهد صندوقی چوبین وجود داراست که احتمالاً به زمان اواخر صفوی یا این که افشار وابستگی داراست و بارگاه ممتاز نقره‌ای آن که اضلاع شرقی و شمال شرقی و غربی آن دارنده محیط مشبک مزین به نقره و ضلع جنوبی آن مشبک چوبی میباشد از وقفیات مرحوم آقای میرزا سعیدخان وزیر کارها خارجه اواخر قاجار میباشد. در گسترش اولیه نزدیک به ۱۲۰۰ ق مسجد، حسینیه و خزینه در صحن شمالی و در زمین‌هایی که به وسیله شجاع السلطنه، پسر ششم فتح‌علی‌پاد شاه وقف امامزاده شد تشکیل‌شده‌میباشد.

امامزاده علی‌اکبر گرمسار، یکی‌از مشهورترین امامزاده‌های مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد شهرستان گرمسار میباشد که در روستای امامزاده علی اکبر دهستان داورآباد از توابع قسمت آرادان در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی گرمسار جای دارد. بنابر آنچه که نوش‌آذر اسدی در کتابش در زمینه ی این سازه نوشته میباشد، این سازه بسیار سابق بوده و به روایتی بنای بقاع مرتبط با عصر صفویه هست. بقاع طاق مرتفع محکمی داراست و درون طاق و روی گنبد سپید میباشد. بقاع امامزاده علی‌اکبر محوطه‌ای داراست که طاق‌هایی از آجر و گل در حوالی آن سازه نموده‌اند. مقبره و ضریح آرامگاه با نمای آجری تشکیل‌شده و فاقد هرگونه تزیینات کاشی آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد است.

معماری سازه
گنبد آن دارنده دو پوشش بوده و به مدل معماری سنتی و به صورت شش ضلعی نصیب تحتانی و نصیب فوقانی استوانه‌ای تجدید بنا شد‌ه‌است. مقبره آن دارنده بعدها ۸×۹ متر و دیوار درون آن از زمین با طول ۵۰ سانتی‌متر سنگ‌کاری گردیده و سایر تا پایین گنبد سفیدکاری میباشد. در اواسط مقبره بارگاه چوبی مشبک به ارتفاع ۲/۶۰ و پهنا ۲/۲۰ بر روی رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد قبر گچی وجود دارااست. قبر فاقد هرگونه سنگ و کتیبه بوده و دارنده ابعادی به ارتفاع ۲/۳۰ و پهنا و طول ۱/۲۰ متر هست.

در میانه حیاط آرامگاه دو ردیف آهنی فعالیت نهاده شد‌ه‌است. در میانه آن درِ بزرگی وجود داراست که محوطه را به صحن امامزاده رابطه می دهد که در ورودیِ آن هشتی جالبی دیده می شود که مرتبط با زمان قاجاریه میباشد. در سمت راست هشتی یک مسجد وجود داراست و در کنار آن یک پله میباشد که به پشت بام مسجد متصل می‌گردد. کف هشتی شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد با قلوه سنگ مفروش گردیده است.

با وجود عمر و عدم نگهداری، این سازه همچنان پابرجاست و نوشته‌های آن را تا اندازه‌ای با سهولت می‌قدرت خواند. از متن نوشته‌ها اینگونه برمی‌آید که سازه در طول فرمانروا طهماسب صفوی ایجاد شده است.

مسجد جامع سمنان دارنده چهار در والا ورودی از مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد شمال، جنوب، شرق و شمال غربی میباشد.
در شمال غربی به دالان درازی گشوده می‌شود که در انتهای آن توکل پهنه میباشد.
درهای شمال، جنوب و شرق مسجد جامع سمنان دارنده هشتی دالان و دهلیز می باشند.
بالای درهای شمالی و شرقی تزئینات مقرنس کاری گچی قشنگ با دو گوشواره دو طبقه در طرفین با پشت بغلهای کاشی کاری گردیده وجود داراست.
در هشتی های شمالی، جنوبی و شرقی تاق های آجری گنبد دار با تاق نماهای متفاوت با لچکی کاشی کاری گردیده مشاهده میشوند.
تراس غربی مسجد جامع سمنان آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد به طول ۱۹/۰۵ متر، کامل خیس و زیباتر از ایوانهای دیگر تاسیس شده است و کاشی کاری و کتیبه های زیبایی دارااست.
در پشت تراس غربی ، مقصوره خوشگل به طول ۲۱ متر جای‌دارد.
در بالای این مقصوره گلدسته ای وجود داراست که مشمول گنبد کوچکی با پوشش کاشی فیروزه ای و ساق هشت ضلعی بلند میباشد.
در طرفین حیاط غربی مسجد جامع سمنان ، دو شبستان مشمول چهل طاق و سی ردیف مدور و کلفت در میانه و پنج نیم ردیف در هر سمت که جمعاًً چهل ردیف می‌شود، جای دارد.
حیاط شرقی مسجد جامع سمنان به طول ۱۸/۰۵ متر دارنده شکوه نادر نظیری میباشد.
بر بالای حیاط شرقی، گلدستهای قشنگ به طور طرح شش ضلعی، با پوشش هرمی صورت و نرده مشبک و چوبین جالبی عرض اندام می نماید.
در طرفین ایوانها و چهار گوش رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد صحن، چهار مهتابی تبارک با اتاق ها و حجره هایی یک‌سری و در ذیل آن ها شبستان هایی با پنجره های مشبک آجری لعاب دار تاسیس شده است.
در هشتی های شمالی، جنوبی و شرقی تاق های آجری گنبد دار با تاق نماهای متفاوت با لچکی کاشی کاری گردیده مشاهده میشوند.
صحن مسجد جامع سمنان به شكل مستطیل به ارتفاع ۲۷متر و پهنا ۲۵ متر است.
شبستان شمالی مسجد جامع سمنان دربرگیرنده ۱۶ستون مدور و کلفت میباشد كه بر روی آن طاقهای ضربی شبستان پایدار شده است.
شبستان شرقی كه به وسیلة در ورودی جنوب شرقی از شبستان جنوبی توسط در شمالی از شبستان شمالی غیروابسته میگردد این شبستان به وسیلة هشتی كوچك باطاق گنبدی كم خیز مزین به تزئینات معقلی بسیار خوشگل به بازار حضرتراه مییابد.
در گوشة شمال شرقی این شبستان منار سلجوقی به طول ۲۰/۳۱ متر واقع میباشد.
شبستان جنوبی مسجد جامع سمنان دربرگیرنده ۱۶ ردیف مدور در اواسط و ۵/۸ ردیف در طرف دیوار شرقی است كه اساس های ۲۷ طاق شبستان را تشكیل می‌دهد.
درب باارزش شمالی ،که مسجد جامع سمنان را به خیابان امام خمینی و بازار روضه خوان علائ الدوله مربوط می سازد و دارنده کنده کاری بسیار زیبایی میباشد ،در کنار این شبستان جای دارد.
درب ورودی جنوب شرقی که در کناره شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد مسجد جای‌دارد به وسیله راهروی کوچکی به هشتی بزرگی پیوند میخورد که دارنده آبگینه منزل وضوخانه و دستشویی میباشد.

مؤلفه کارکردی و مؤلفه معنایی جای در میدان مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد شهرداری رشت بسیار با یکدیگر در آمیخته اند این میدان به واسطه حضور بنای بلديه بنا شده در اساس اساسی آن، نزد اهل شهر و هر هر کس از آن گذر کرده، نام و نشان و اسم و مضمون‌ گرفته میباشد.
حضور استوار بنای شهرداری که با ساختمان بلند ساعتش اشراف خویش را دوچندان می نمایاند کارکرد اساسی این میدان را معلوم می سازد و به تبع آن بخشی از مؤلفه معنایی میدان را صورت می‌دهد.
میدان شهرداری رشت مستطیل صورت میباشد و بر حسب پیكره ذاتی انواع مستطیلی بر راستای مبنا طولی آن تأکید ویژه ای گردیده‌است.
استقرار بنای شهرداری در همین اساس آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد و همینطور امتدادفضایی مسیر موسوم به خیابان شریعتی در زیر میدان به سوی ساختمان بلند ساعت سازه، نامیدن محل استقرار بنای شهرداری را «بالای میدان» توجیه می نماید.
پیکره کالبدی میدان شهرداری در زمان فرصت از تك بناهایی صورت گرفته میباشد که به غیر از نصیب بالایی، قسمت های دیگر هماهنگی کالبدی و بصری نسبتا ضعیفی دارا هستند.
بنای شهرداری در قسمت بالایی میدان شهرداری رشت در کنار دو بنای پیرامونی موسوم به عمارت پست منزل و مهمان منزل کشور‌ایران تک بناهایی می باشند که از منظر رنگ، مصالح، جزئیات، بازشوها، تعريف ورودی و طرح بام، با یکدیگر هماهنگ اند و می اقتدار اظهار کرد که هر سه به رغم تفاوت های ظاهری شان از یک متاع و یک سیرتکامل اند.
نوع معماری کلاسیک این بناها، به طوری میباشد که خیر صرفا خصیصه های مقدماتی طبیعی و انسانی را گشوده می نمایانند بلکه این مشخصات را در پیوندی سرشار از مضمون‌ نیز وارد میسازند.
نشان ها و موادتشکیل دهنده خطی عمودی در نمای معماری در کنار کشیدگی افقی بناها، علاوه بر تولید شم ابهت و شكوه به جهت استعمال از نشان های تاریخی، دوام و بقا و استمراری استوار را القا می نمایند، به نحوی هنگفت و حجیم بر زمین نشسته اند.
درگاه و آستانه ورودی هر سه بنای رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد بالای میدان شهرداری رشت، به واسطه رفعت و پیشامدگی و تراس بالای سردر، شخصیتی یافته اند که مرز داخل و برون را در سازه به خیر نمایان می سازد.
کنج ها نیز به نوعی در هر سه سازه با تغییر تحول صورت، حاشیه و مرز بصری معماری سازه را متمایز ساخته اند.
نوع مصالح، رنگ و طرح بازشوها، طرح بام شیب دار، جزئیات و بافت معماری نما و نظایر اینها، پیکرهای نسبتا وحدت یافته را در نصیب بالایی میدان صورت داده اند.
ساختمان بلند ساعت در قسمت نام برده، با آن منظره فراخواننده اش، در پرسپکتیو کلیه مسیرهای منتهی به میدان جز در خیابان دانش الهدی، عابران و به صورت کلی عده ای را که در‌این مسیرها حضور دارا هستند به باطن میدان دعوت می نماید.
با این راه و روش کلیه مسیرهای منتهی به میدان در واقع نقش معابری را دارا‌هستند که به میدان به مثابه نوعی توقفگاه وارد می‌شوند.
در سایر وجوه یا این که قسمت های صورت شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد دهنده کالبد میدان شهرداری رشت ، که عموما در سه چهار دهه اخير ايجاد گردیده اند، هیچ سیرتکامل رابطه معناداری نیست.

مقبره امامزاده عبدالمطلب در چهار کیلومتری مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد روستای پیک از توابع شهرستان زرندیّه و در کیلومتر چهل بزرگراه ساوه ـ طهران واقع شد‌ه‌است.این سازه بسیار بدیع‌خیس و شاخص‌خیس از دیگر بناهای روستا بوده و به سبب ساز منزلت اعتقادی و مذهبی آن دربین عموم محل بسیار گزینه اعتنا است. زیارتگاه ”امامزاده عبدالمطلب” در لبه جنوب غربی روستا و حدودا در مسافت یک کیلومتری آن و در بین تپه ماهورهای معدود طول حومه روستای ” پیک” واقع گردیده که به وسیله یک جاده خاکی به روستا مرتبط می شود.

قسمت های تشکیل دهنده دسته امامزاده
بنای امامزاده عبدالمطلب آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد در برگیرنده گروه امامزاده حسینیه، انبار، غسالخانه، اتاق‌های اقامتی، توالت و اتاق کفش‌کن میباشد.

صورت ظاهری
از درون به طور یک مربّع چهار ضلعی به بعد ها حدود ۵/۸×۷ متر میباشد که از خارج از پی به طول حدود ۳ متر چهار ضلعی و آن گاه به طول ۷۰/۱ به طور هشت ضلعی میباشد و بر روی آن، گنبد رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد به طور مخروطی از باطن و هرمی ۱۲ رخنه‌ از بیرون تاسیس گردیده‌است.در طرفین بقاع، دو اتاق به بعد ها ۷۰/۲×۲۰/۳ نزدیک به سال ۱۳۳۰ تشکیل شده و روی آن‏ها نیز دو اتاق خرد تاسیس گردیده‌است. در حین قاجاریّه و نزدیک به سال ۱۲۵۰ هـ. ق، تراس با شکوهی به بقاع الحاق گردیده که طول آن ۵/۶ متر میباشد.زیارتگاه تک ایوانه ذکر شده در کل دارنده یک صحن با پلانی مربع صورت هست که گنبد مهم بر روی آن واقع گردیده و تک ایوانی نیز در سمت شمال آن جای‌دارد.

در طرفین این حیاط، تک حجره‌هایی دو طبقه وجود دارااست که خط مش ورودی به بام از باطن حجره شرقی میباشد. گنبد سازه مثلا گنبدهای هرمی صورت ترکدار میباشد که به طور دوازده وجهی شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد بوده و به طور دوپوشه و با خیزی نادر در گنبد فوقانی انجام شد‌ه‌است. روش اتصال گنبد بیرونی به گنبد درونی در‌این سازه بسیار خوشگل و چشمگیر میباشد.

عنصرها مهم تشکیل دهنده مسجد اهل ایران مسجد غدیر بلوار معلم مشهد عبارتند از : صحن، آبگینه ، حیاط ، مناره ، شبستان ، گنبد ، محراب ، منبر ، تزیینات

صحن
یکی‌از خصوصیت های بارز معماری قبل از اسلام کشور‌ایران و مسجد، تراس میباشد. تراس مربع یا این که مربع مستطیل صورت میباشد که در مسجد ایراینی صحن نیز خوانده می‌شود. اکثر وقت ها اولیه فضایی میباشد که خداپرست در وقت ورود در آن قرار میگیرد. به مراد وضو تصاحب کردن برای ورود به فضای مسجد در کشور‌ایران باید حوضی در میانه این صحن تعبیه گردد.

تراس
در مسجد اهل ایران تراس بخشی مسجد غدیر فلاحی مشهد از آن میباشد که مستقیما به سوی عالم ملکوتی یا این که عالم گزینه آرزوی مومنان باز شد‌ه‌است. تراس مسجد در جمهوری اسلامی ایران، در واقع مکانی با ویژگی کیهانی که می بایست آن را به مثابه تالاری تلقی کرد ک گنبد آن، سقف ملکوتی، آسمان میباشد. این نگاه کیفیتی فرا کالبدی به اجزای فضایی اهل ایران می‌دهد. ایوان از یک فضای معمولی کالبدی به فضایی هم داخلی هم فرنگی تعریف‌و‌تمجید میگردد.

فضایی فرنگی نسبت به فضاهای دورادور آن وداخلی از آن جهت که با عملکرد افق یک فضای بی نقص می گردد. این سقف افق که گنبد تراس اهل ایران میباشد دارنده چهار رکن یا این که مبنا میباشد . چهار حیاط در جهت چهار رکن فقیه نیز تشکیل شده اند . بدین ترتیب یک شالوده هندسی متقاطع چلیپایی که سوی موادتشکیل دهنده فقید را نماد می‌دهند به چهار رکن نمادین یعنی ایوانها ختم می گردند .

بیشتر بخوانید: مسجد جامع قزوین (یا این که مسجد جامع عتیق سابق ترین مسجد جامع کشور ایران میباشد)
حیاط
یکی‌از موادسازنده قدیم معماری اهل ایران میباشد که به طور بی آلایش از تاقی درست شده که یک طرف آن گشوده میباشد. رفته رفته حیاط در مسجد اهل ایران تحت عنوان آرم مشخصه مسجد به مدل اهل ایران شناخته گردیده‌است و مساجد کشور‌ایران معمولا از یک تا چهار ایوانه از هم متمایز می باشند.

تراس ها را در نزدیکی صحن یا این مسجد بابا غدیر مشهد که ایوان مسجد انجام می نمایند که خویش تولید سلسله مراتب می نماید برای ورود به شبستان ها که محل مهم عبادت میباشد، سوابق بنایی واسطه در میان صحن و داخل سازه به اسم حیاط که به پیش از اسلام و به اشکانیان و ساسانیان گشوده میگردد و از دید کارکردی، این فضای خالص اهل ایران، نقش واسطه در بین داخل و برون سوزوسرما و گرما، روشنایی و ظلمات انجام می نماید.

این دور و بر، فضای تعقل و گفت و گو مسلمین بعداز نماز، تماشای صحن و پندار بازهد در دانا خلقت میباشد. تراس های مسجد اهل ایران دارنده تزئنات متنوعی می‌باشند برای مثال مقرنس که در صدر به طور بی آلایش ایفا میشده اما رفته رفته به صورت بی نقص تری در آمد، هر یکسری که کاربرد مقرنس در بعدازظهر سلجوقی متداول بوده و لیکن نقطع ی عطف آن در بعدازظهر ایلخانان میباشد.

معمولا مقرنس کاری را با خشت یا این مسجد بابا قدرت مشهد که کاشیکاری تزیین می نمایند. این مقرنس ها جلوه های دنیوی نوروفروغ خدایی می‌باشند که از بالای حیاط ها و محراب ها به طور ستاره معلق گردیده اند.

مسجد دامغان پلانی مستطیل صورت داراست که مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد به طور یک شبستان در جهت قبله با یک تراس مرکزی و رواقی در حوالی آن میباشد.
مسجد تاریخانه شبستان هفت دهانه داراست که دو دهانه آن در طرفین در راستای رواقها و پنج دهانه در نمای مهم مشاهده میشود.
ستونهای مسجد تاریخانه ۳۴ عدد بوده که موقتا ۲۶ عدد آن‌ها باقیمانده میباشد که ۱۸ ردیف آن در شبستان اساسی واقع و سایر در نزدیکی ایوان قرار دارا‌هستند.
ستونها با آجرهایی به بعد ها ۷ × ۳۴ × ۳۴ سانتی متر مشابه آجرهای زمان ساسانی تاسیس شده است. فضا هر ردیف نزدیک به ۵ متر و قطر آن حدود ۱/۶ متر میباشد.
در شبستان مهم مسجد دامغان ، دهانه میانی عظیم آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد خیس میباشد و در آن محراب و منبر قرار داشته میباشد که فعلا تنها محل محراب آن مانده و منبر آن نزدیک به سالهای ۱۳۵۵-۱۳۵۶ ش تخریب گردیده‌است.
منبر مسجد دامغان، که در درون مسجد تشکیل‌شده، وجه اشتراک بیشتری با منبر قبطیان داراست و افزون بر آن بیشتر از خشتهای گلی یا این که چوب در آن مستعمل میباشد.
از آن‌جا که آجر های گلی جانشین سنگ در جمهوری اسلامی ایران باستان بوده، به راحتی می اقتدار ذکر کرد که صورت سه گوش و پله دار آن منبر در تاریخانه دامغان، به عبارتی صورت تغییریافته منبر سنگی قبطیان میباشد.
در ضلع غربی شبستان مسجد تاریخانه یک درگاهی به چشم می خورد که به طور ورودیهای زمان ساسانی میباشد و با اعتنا به اثر ها و شواهد به دست آمده در‌این محل احتمالا ورودی به نصیب شبستان زمستانی و مسقف مسجد بوده میباشد.
ایوان مسجد با رواقهایی اشراف گردیده که‌این رواقها مسقف بوده و طاق آهنگی به به عبارتی صورت طاقهای شبستان داشته اند.
قوسها و تویزه های رواقهای مسجد تاریخانه بر دیوار سمت عقب آن‌ها عمود میباشد و این به عبارتی روشی میباشد که در اکثری از بناهای باستانی جمهوری اسلامی ایران، مثلا در بنای تراس کرخه که احتمالا در حین اشکانیان درست شده، به فعالیت رفته میباشد.
ورودی مهم مسجد دامغان از سمت ضلع شرقی بوده، فعلا به جهت وخیم شدن اتاقهای روبه روی شبستان، یکی‌از ورودیهای اتاق ها برای ورودی مسجد به کارگیری می‌گردد.
در ضلع شرقی مسجد دامغان و همینطور رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد در پشت شبستان پشت بندهایی ساخت و ساز و شد‌ه‌است که منحصر به فرد پشت شبستان کهن بوده اند.
در سال ۱۳۵۴ ش، که پشت بندهای ضلع شرقی تاسیس شده، این پشت بندها نیز تجدید بنا و ترمیم گردیده اند. در همین سال به هنگام تعمیر و نوسازی مسجد کف تراس و رواقها را آجرفرش کرده و کف ایوان راپایین خیس از سطح رواقها در لحاظ گرفته اند.
محراب مسجد تاریخانه طاق نمایی عمیق با قوسی مازه دار و پلان و مستطیل صورت داراست.
در محراب محل منحصربه‌فرد ایستادن میباشد که ۵۰ سانتی متر زیر خیس از کف مسجد جای دارد.
طول این محراب ۳۳۵ و پهنا دهانه آن ۱۴۲ سانتی متر میباشد.
در محراب مسجد دامغان از به عبارتی مصالح ایجاد کرد مسجد استعمال شده و اندودی کاهگلی داراست و احتمالا اندودی گچی داشته میباشد.
لازم به ذکر میباشد که محراب در اواسط دیوار رو به قبله (اواسط دیوار دهانه وسط) قرار نگرفته و این به خیال قرار به دست آوردن منبر در سمت راست آن بوده میباشد و در‌حالتی که محراب در میانه قرار می گرفت، منبر در کنار جرز ردیف واقع میشد و در هنگام سخنرانی از لحاظ جمعی از شنوندگان نهفته میماند.
ستونهای مسجد دامغان طاقهای ضربی وسیعی دارااست که برابر با نماها میباشد و در آحاد ارتفاع از طرف خارج یعنی از طرف صحن مسجد گشوده میباشد و مانند ایوانهای حقیقی بناهای مجال ساسانیان میباشد.
این‌شیوه ساختمان مسجد تاریخانه به کلی شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد معماری اهل ایران میباشد، طاقهای آن طاق رومی وجود ندارد و حتی از طاقهای منکسر هم وجود ندارد که آن ها را طاق اهل ایران می نامند و ایجاد کرد آن در کشور ایران و فضا کشور ایران از فرصت بنی عباس به آنگاه معمول گردیده است.
این سازه نیز مانند بناهای ساسانی سوای پی میباشد و دیوارها و ستونها بر روی یک لایه خشت که از قطر شغل گذارده، تشکیل شده اند.

آرامگاه سعدی در بالا خانقاه سعدی بوده که وی اواخر مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد عمرش را در آنجا می‌گذراند که اورا بعداز مرگ در به عبارتی جا دفن کرده اند.
در قبلی قبر سعدی به عنوان مثال جای هایی بود که در فارغ شهر شیراز قرار داشت در کنار این آرامگاه یک خانقاه و باغی بهتر و نمکین وجود داشت که سعدی در طی ایوان خویش آن را ساخته بود روحانی در آنجا حوضچه هایی از مرمر ساخته بود که با آب نهر لبریز می شدند.
تصاویر به مکان باقی‌مانده از آرامگاه دیرین سعدی نیز تا حدودی الگوهایی تاریخی برای پیاده سازی آرامگاه سعدی مهیا میاورد. آن آرامگاه در دشت فارغ از هیچ هم محلی ای قرار داشته میباشد. صرفا آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد کلبه ای کهن در شرق آن چشم می گردیده و بنای آرامگاه مانند یک کوشک در حیاطی سرسبز مکان می گرفت.
آرامگاه دیرین در دو طبقه تشکیل شده و دارنده یک اساس مرکزی بود احتمالا یک پایه دیگر عمودی نیز آن را انقطاع می کرده است.
در کناره های روبرو به قبله دو اتاق سه دری مکان می گرفت. سه دری ها با طرح اصیل تشکیل‌شده بودند و بالای سه دری جنوب شرقی سه گلجام مکان می گرفت و سه دری جنوب غربی دارنده ارسی بود .
در معماری تازه سعدیه ،طرح معماری از رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد یک حیاط ردیف دار بلند و یک رواق کشیده درست شده میباشد که به طور یک «L» سازماندهی گردیده اند.
ساختمان مهم آرامگاه سعدی بنایی میباشد با دو حیاط عمود بر یک دیگر که مدفن روحانی اجل در زاویه‌ی این دو حیاط قرار گرفته و در انتهای غربی حیاط شرقی-غربی قبر مرحوم شوریده (فصیح الملک) شعر سرا مشهور قرن اخیر شیراز میباشد.

در محل واکنش حیاط و رواق یک گنبد درنظرگرفته شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد شده که حرم سعدی در آن جای دارد و برفراز آن گنبد، کاشی فیروزه ای فامی می‌درخشد.

تزیینات مسجد سید اصفهان
سردر مسجد سید نیز دارنده کتیبه و کاشی کاری است
تزیینات سازه در مسجد سید عمدتاً مشتمل اند بر مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد نقوش هندسی و گیاهی، کتیبه نگاری، اسلیمی سنتی آمیخته با چشم انداز و عنصرها انسانی و حیوانی که با سبکی واقع گرا و طبیعت گرا ایفا گردیده‌است.
رواقها بخش عمده تزیینات در رواقهای قوس دار مسجد سيد اصفهان کاشی کاری و خشت کاری میباشد.
تزیینات آجرکاری مسجد سيد اصفهان جزئی از زیربنای اساسی این نصیب میباشد که با جنبه ی کاربردی آن یاروهمدم شد‌ه‌است. ولی موادسازنده فقطً تزیینی این بخش دربرگیرنده گونه های مشبک کاری در قوس آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد ها، طاقچه ها، ستونها و کتیبه ی کوچکی به خط بنایی پررنگ همدم با کاشی های معقلی و هفت رنگ میباشد.

کاشی معقلی های مسجد سید
در یکی طاقچه رو به ایوان مکتب در تزیینات آن از کاشی های معقلی مشکی، آبی رنگ و خاکی پر‌نور مصرف شده میباشد.
در راءس این تاثیر، کاشی های مشکی با خط بنایی نامهای «محمد و علی» را بر مسئله خاکی رنگ آجرها نقش زده اند.
به‌دنبال ی این طرح خطوط مشکی و آبی‌رنگ، گره چین ها و گونه های هندسی پدید آورده اند. در چهار کناره تاثیر نیز کلمه و واژه «علی» به خط بنایی با کاشی مشکی تکرار گردیده‌است. در مجموع تاثیر شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد قطعات آجری هم سطح با کاشی ها، تحت عنوان قضیه به شغل رفته اند.
کاشی نقش پررنگ در مسجد سید اصفهان
در یکی محراب های حیاط جنوبی مسجد سيد قطعه ای از کاشی کاری های نقش پررنگ مراعات می‌شود.
درین تاثیر کتیبه نقش پر رنگ ای مشتمل بر عبارت «يا الله يا مجيب الدعوات» به خط نستعلیق زرد رنگ بر موضوع صورتی شغل گردیده که دور و بر آن را کادر هشت ضلعی قرمز رنگ مشبک با خطوط پیرامونی آبی‌رنگ فرا گرفته میباشد.
گل و بونه های پررنگ ای به رنگ های گوناگون و مورد آبی‌رنگ به دور تا به دور این کتیبه را پوشانده اند. عامل ها مختلفی هم زیرا سرعت اجرای شغل و به کارگیری از لعاب نامرغوب در‌این قطعه رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد و اثر ها شبیه موجب داخل شدن جراحت های دورازشوخی به فعالیت گردیده‌است
کاشی معرق

امامزاده بی بی سکینه (ع) صفادشت از اماکن زیارتی مسجد غدیر بلوار معلم مشهد قسمت ملارد میباشد که اشخاص متعددی برای زیارت بدین جای مذهبی میروند .درباره طرز درگذشت بی بی سکینه در کتاب ها کنزالانساب و همینطور در کتاب بحرالانساب آمده میباشد که: فرزندان امام موسی کاظم (علیهم السلام) عبدالرحمن، زید، سلیمان، حمزه و سکینه خاتون در ولایت زهر آب افتادند، عبدالرحمن و زید را در پلنگ آباد و سلیمان را کوشک آباد و سکینه خاتون بنت امام موسی کاظم (علیهم السلام) را در شهر آباد شهید کردند، خارجیان مرد آباد از عقب آمدند، در شهر آباد چشمه ای بود لبریز آب که حضرت سکینه خاتون خویش را در وسط آب افکند و غایب شد. مقبره ای در مسجد غدیر فلاحی مشهد آنجا ساخته شد و آن را مزار هزارخانی نهادند. (کتاب بحرالرحاب، ص۵۶۹)

نسب امامزاده بی بی سکینه در کتاب بحرالحرحاب، ص ۵۶۹ فرزند امام موسی بن جعفر (علیه السلام) و خواهر والا حضرت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) میباشد.

یک کدام از مصفاترین زیارتگاههای حومه شهرستان شهریار، بقاع متبرکه امامزاده بی بی سکینه (علیها السلام) است که در جاده ملارد و در مسیر جاده ترانزیت غرب مرز و بوم جنب با تقوا آباد خاتونلر صفادشت قرار گرفته میباشد که زیارتگاه عاشقان و مریدان اهل بیت (علیهم السلام) و صاحب و مالک کرامات فراوانی میباشد که آیتم اعتنا زائران از شهرهای گوناگون مسجد بابا غدیر مشهد سرزمین است و هر ساله میلیون ها نفر به زیارت حضرتش مشرف می گردند. ساختمان مهم مقبره که نوساز و دارنده تزیینات معماری اسلامی از قبیل کاشی کاری و آیینه کاری با دیوارهای باربر و سقف طاق ضربتی با نمای سنگ و باطن بقاع به طور آینه کاری و دارنده بارگاه نقره ای طلاکوب که در سال ۱۳۷۲ بوسیله هنرمندان اصفهانی پیاده سازی و نصب شده و حرم سابق الذکر دارنده گنبدی آجری با پوشش کاشی خشتی میباشد که جدیداً تاسیس شده است. دو گلدسته نیز در طرفین حیاط ورودی سازه شده است. این بقاع از تجهیزات رفاهی مطلوب مثل زائرسرا، واحد فرهنگی جهت به کار گیری زائرین با شخصیت برخوردار‌است در محوطه حرم قبرستان و غسالخانه و فریزر جای‌دارد و دارنده طرح جامع میباشد. این امامزاده دارنده ۴۰ باب زائرسرا با ۱۱۵ اتاق مسجد بابا قدرت مشهد جهت استراحت و اسکان زائران و نیز تجهیزات نخستین جهت زوار میباشد. در فضای صحن امامزاده قبور شهدا جای‌دارد. در جوار این مقبره بازارچه ای فصلی برپا میشود.